ພວກເຮົາໄດ້ຍິນຄຳວ່າ “Bully” ຫຼາຍເທື່ອໃນປັດຈຸບັນ ເນື່ອງຈາກວ່າທຸກມື້ນີ້ຜູ້ຄົນສື່ສານກັນຜ່ານໂລກໄຊເບີຫຼາຍ ຈົນຄິດວ່າເປັນພຽງການບູລີ (bully) ໃນໂລກໄຊເບີເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວ ການບູລີເກີດຂຶ້ນໄດ້ທຸກບ່ອນໃນຊີວິດປະຈຳວັນ ບໍ່ວ່າຈະເປັນໃນສະຖານສຶກສາ ຫຼື ບ່ອນເຮັດວຽກ ແລະ ເກີດຂຶ້ນມາເປັນເວລາດົນແລ້ວ

ການບູລີບໍ່ໄດ້ມີຢູ່ແຕ່ໃນໂລກໄຊເບີ ແຕ່ເກີດຂຶ້ນໄດ້ທຸກບ່ອນໃນໂລກຄວາມເປັນຈິງ ບໍ່ວ່າຈະເປັນໃນສະຖານສຶກສາ ຫຼື ບ່ອນເຮັດວຽກ ແລະ ເກີດຂຶ້ນມາເປັນເວລາດົນແລ້ວ

ການຮັບມືກັບການບູລີຢ່າງມີສະຕິ ມິດງຽບ ຕອບໂຕ້ ຊີ້ແຈງໃຫ້ຖືກເວລາ ບໍ່ຄິດແຄ້ນ ຄຽດ ຫຼື ກັງວົນເກີນໄປ ລວມທັງເລືອກທີ່ຈະໃຊ້ຊີວິດໃນສັງຄົມສິ່ງແວດລ້ອມທີ່ດີ ປິດຮັບເລື່ອງລາວທາງໂຊຊຽລບ້າງ ຖ້າຫາກບໍ່ສາມາດຫາທາງອອກໄດ້ ຄວນພົບແພດເພື່ອຮັບການປິ່ນປົວຢ່າງເໝາະສົມ

ການບູລີ ແມ່ນຫຍັງ? ທ່ານໝໍ ໂກວິດ ນົບພອນ ແພດຊຳນານການດ້ານຈິດຕະວິທະຍາ ໂຮງໝໍສະມິຕິເວດ ສຸຂຸມວິດ ລະບຸວ່າ ການບູລີ ຄື ພຶດຕິກຳຮຸນແຮງ ກຽດຊັງ ລັງແກຜູ້ອື່ນທັງທາງວາຈາ ແລະ ຮ່າງກາຍ ຖ້າເກີດໃນຊີວິດຈິງມັກເປັນການເວົ້າເຍາະເຍີ້ຍຮູບຮ່າງໜ້າຕາ ສະຖານະທາງສັງຄົມ ລວມເຖິງການທຳຮ້າຍຮ່າງກາຍ ສ່ວນໂລກອອນລາຍສ່ວນຫຼາຍເກີດຈາກການປະຈານກັນທາງໂຊຊຽລມີເດຍ ຊຶ່ງຫຼາຍຄັ້ງການບູລີສ້າງຜົນກະທົບທາງດ້ານຄວາມຮູ້ສຶກຫຼາຍຫຼາຍຈົນອາດເກີດເປັນແຜທາງໃຈຝັງເລິກຈົນຍາກທີ່ຈະປິ່ນປົວ ຫຼື ອາດລຸກລາມໄປຈົນເກີດການປະທະ ແລະ ສ້າງບາດແຜທາງກາຍໄດ້

ແບບໃດເຂົ້າຂ່າຍບູລີ (Bully) ພຶດຕິກຳຂົ່ມຂູ່ກັບການບູລີ ອາດແຍກກັນບໍ່ໄດ້ເດັດຂາດ ດ້ວຍສ່ວນຫຼາຍມັກເກີດຈາກການກະທຳຂອງຜູ້ທີ່ຄິດວ່າຕົນມີອຳນາດຫຼາຍກວ່າລັງແກຜູ້ທີ່ດ້ອຍກວ່າ ຫຼື ຄົນຕົວໃຫຍ່ມັກລັງແກຄົນຕົວນ້ອຍ ພຶດຕິກຳເຫຼົ່ານັ້ນອາດເກີດຊ້ຳໆ ຊຶ່ງຫາກຕ້ອງຜະເຊີນການທຳຮ້າຍຄັ້ງທຳອິດ ຜູ້ຖືກກະທຳອາດໃຫ້ອະໄພໄດ້ ແຕ່ຖ້າເກີດຂຶ້ນຫຼາຍໆ ຊ້ຳໆ ອາດກາຍເປັນຄວາມຄຽດ ຫຼື ຄວາມແຄ້ນໃນທີ່ສຸດ ນອກຈາກນີ້ຜູ້ກະທຳສ່ວນຫຼາຍມີເປົ້າໝາຍຊັດເຈນວ່າຕ້ອງການໃຫ້ຜູ້ອື່ນອັບອາຍ ເຈັບຕົວ ເສື່ອມເສຍ ຫຼື ດ້ອຍຄ່າລົງ ໂດຍສາມາດຈຳແນກການບູລີໄດ້ ດັ່ງນີ້:

ບູລີທາງຮ່າງກາຍ ເປັນການທຳຮ້າຍຮ່າງກາຍອີກຝ່າຍໃຫ້ເກີດການບາດເຈັບ ມີບາດແຜ ຊຶ່ງສາມາດເບິ່ງເຫັນໄດ້ຈາກພາຍນອກ ບາງກໍລະນີອາດສົ່ງຜົນຕໍ່ຈິດໃຈອີກດ້ວຍ

ບູລີທາງວາຈາ ເຖິງແມ່ນບໍ່ມີບາດແຜທາງກາຍໃຫ້ເຫັນ ແຕ່ການເວົ້າສໍ່ເສຍດ ເຍາະເຍີ້ຍ ໃສ່ຮ້າຍ ການປະຈານດ້ວຍຄຳເວົ້າໃຫ້ຜູ້ອື່ນໄດ້ຍິນ ນອກຈາກຈະສ້າງຄວາມອັບອາຍ ວິຕົກກັງວົນ ອາດສ້າງຄວາມຄຽດ ເກັບກົດ ສົ່ງຜົນເຖິງຂັ້ນເປັນໂລກຊຶມເສົ້າ ຫຼື ຢ້ານກົວສັງຄົມ ຖືເປັນບາດແຜທາງໃຈທີ່ເຈັບປວດບໍ່ໜ້ອຍ

ບູລີທາງສັງຄົມ ເປັນການສ້າງກະແສສັງຄົມອ້ອມຂ້າງໃຫ້ໂຫມກະຫນ່ຳມາຍັງເຫຍື່ອຂອງການບູລີ ຄ້າຍກັບການຢືມມືຄົນອ້ອມຂ້າງໃຫ້ຮ່ວມກັນທຳຮ້າຍບຸກຄົນພຽງຄົນດຽວ ເຊັ່ນ ການປ່ອຍຄລິບຂອງເຫຍື່ອ ຫຼື ການສ້າງຂ່າວລື ຈົນຜູ້ເສບຫຼົງເຊື່ອ ແລະ ພ້ອມທີ່ຈະແຊຣ໌ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຂ່າວຂະຫຍາຍເປັນວົງກວ້າງຂຶ້ນ ຈົນກວ່າຜູ້ຖືກກະທຳບໍ່ມີທີ່ຢືນທາງສັງຄົມ

ການໂຄສະນາ ຮັບມືກັບການບູລີ ຫຼາຍຄັ້ງທີ່ການບູລີເກີດຂຶ້ນພຽງເພາະຄວາມມ່ວນຊົ່ວວູບ ຄວາມໂກດຊົ່ວຄາວ ຫຼື ເປັນພຽງການຕັດສິນໃຈຊົ່ວຂະນະ ແຕ່ຜົນທີ່ຕາມມາອາດຫຼາຍຫຼາຍ ແລະ ສົ່ງຜົນຍາວນານສຳລັບຜູ້ຖືກກະທຳ ດັ່ງນັ້ນການຮູ້ຈັກຮັບມືກັບການບູລີອາດຊ່ວຍຫຼີກລ່ຽງບາດແຜທັງທາງກາຍ ໃຈ ແລະ ສັງຄົມ ດັ່ງນີ້:

ໃຊ້ຄວາມນິ່ງສະຫຍົບການບູລີ ການນິ່ງເສີຍຕໍ່ການບູລີຊ່ວຍໃຫ້ເລື່ອງລາວການບູລີຫາຍໄປຢ່າງວ່ອງໄວ ເນື່ອງຈາກຜູ້ກະທຳມັກມີເຈດຕະນາໃຫ້ເຫຍື່ອຕອບໂຕ້ ເພື່ອສ້າງກະແສຄວາມຮຸນແຮງ ຫຼື ເພີ່ມຄວາມສະໃຈ ແຕ່ເມື່ອຜູ້ຖືກກະທຳເລືອກທີ່ຈະນິ່ງເສີຍ ຜູ້ລົງມືບູລີອາດຮູ້ສຶກເບື່ອ ແລະ ຖອຍທັບໄປເອງໃນທີ່ສຸດ

ຕອບໂຕ້ຢ່າງສຸພາບ ດ້ວຍຄຳເວົ້າ ແລະ ການສະແດງອອກວ່າບໍ່ໄດ້ຮູ້ສຶກມ່ວນ ຫຼື ບໍ່ມັກການກະທຳລວມເຖິງວາຈາຕ່າງໆ ທີ່ຖືກກ່າວເຖິງດ້ວຍຄຳເວົ້າ ແລະ ທ່າທີສຸພາບ ບໍ່ຕະໂກນ ຍົກສຽງຂຶ້ນ ຫຼື ໃຊ້ຄຳຫຍາບຄາຍ ລວມເຖິງຊີ້ແຈງຢ່າງຊັດເຈນຫາກເລື່ອງທີ່ຖືກກ່າວຫາບໍ່ເປັນຈິງ

ສົນທະນາກັບໝູ່ຮ່ວມຊະຕາກຳເພື່ອຊ່ວຍກັນແກ້ໄຂ ບາງຄັ້ງການຖືກບູລີບໍ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນກັບບຸກຄົນພຽງຄົນດຽວ ການຫາຜູ້ຮ່ວມຖືກກະທຳຈະເປັນການເພີ່ມຫຼັກຖານ ແລະ ພະຍານວ່າ ຜູ້ບູລີສ້າງເລື່ອງຂຶ້ນທຳຮ້າຍເຫຍື່ອຫຼາຍກວ່າຈະເປັນເລື່ອງຈິງ ນອກຈາກນີ້ ໝູ່ຮ່ວມຊະຕາກຳອາດເປັນທີ່ປຶກສາຄາຍທຸກໄດ້ເປັນຢ່າງດີ

ປ່ຽນສິ່ງແວດລ້ອມ ຫາກການບູລີນັ້ນທຳຮ້າຍຮ່າງກາຍ ຫຼື ຈິດໃຈຈົນຍາກຍອມຮັບ ການປ່ຽນບ່ອນເຮັດວຽກ ກຸ່ມໝູ່ ກໍ່ອາດຊ່ວຍຟື້ນຟູພາວະບອບຊ້ຳຈາກການຖືກບູລີໄດ້ໄວຂຶ້ນ

ປຶກສານັກຈິດຕະວິທະຍາ ຫຼື ຈິດຕະແພດ ຫຼາຍຄັ້ງທີ່ການບູລີລ້ຳເສັ້ນເຫຍື່ອຈົນກັດກິນຈິດໃຈ ສ້າງບາດແຜ ຈົນຜູ້ຖືກກະທຳບໍ່ສາມາດຢູ່ໃນສັງຄົມຕໍ່ໄປ ບາງກໍລະນີອາດກາຍເປັນຄວາມຄຽດ ຫຼີກຕົວຈາກສັງຄົມ ໄປຈົນເຖິງຂັ້ນເກັບກົດ ເປັນໂລກຊຶມເສົ້າ ແລະ ຈົບລົງດ້ວຍການຂ້າຕົວຕາຍ ດັ່ງນັ້ນທາງອອກທີ່ດີຄືການພົບຜູ້ຊ່ຽວຊານບໍ່ວ່າຈະເປັນນັກຈິດຕະວິທະຍາ ຫຼື ຈິດຕະແພດ ເພື່ອປຶກສາ ທຳການປິ່ນປົວຢ່າງຖືກວິທີ ແລະ ມີປະສິດທິພາບ

ພວກເຮົາທຸກຄົນເກີດມາ ແລະ ມີຊີວິດໃນຊ່ວງເຕັກໂນໂລຢີເຈີລະນາກ້າວໜ້າ ການບູລີບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງເກີດຂຶ້ນດ້ວຍການເຜີຊິນໜ້າເທົ່ານັ້ນ ມື້ໜຶ່ງພວກເຮົາອາດຕົກເປັນເຫຍື່ອການບູລີທາງໂຊຊຽລຈາກຜູ້ທີ່ບໍ່ເຄີຍຮູ້ຈັກກັນເລີຍ ຫຼື ອາດຕົກເປັນເຫຍື່ອຮ່ວມກະທຳການບູລີບຸກຄົນອື່ນ ແມ່ນກະທັ້ງເປັນຜູ້ເລີ່ມບູລີໂດຍບໍ່ຮູ້ຕົວ

ດັ່ງນັ້ນ ບໍ່ວ່າການກະທຳໃດໆ ທີ່ກໍ່ໃຫ້ບຸກຄົນອື່ນຮູ້ສຶກດ້ອຍຄ່າ ຍ່ຳແຍ່ ອັບອາຍ ເສື່ອມເສຍ ລອງຖອຍອອກມາສັກກ້າວ ຫາຍໃຈເຂົ້າອອກອີກຫຼາຍໆ ຄັ້ງ ກ່ອນລົງມືແຊຣ໌ ກົດໄລ້ກ໌ ຫຼື ຂຽນ ເວົ້າອອກໄປ ເພາະສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ເມື່ອເກີດຂຶ້ນແລ້ວ ເຖິງວ່າເຮົາຈະລຶບອອກສັກກີ່ຄັ້ງ ກໍ່ຍັງຝັງໃນຈິດໃຈຂອງຜູ້ຖືກກະທຳສະເໝີ

ໃນທາງກັບກັນ ຫາກຕ້ອງເຜີຊິນບັນຫາໃນຖານະເຫຍື່ອຂອງການບູລີ ຄວນຕັ້ງຮັບຢ່າງມີສະຕິ ມິດງຽບບ້າງ ຕອບໂຕ້ ຊີ້ແຈງໃຫ້ຖືກເວລາ ບໍ່ຄິດແຄ້ນ ຄຽດ ຫຼື ວິຕົກກັງວົນເກີນໄປ ລວມທັງເລືອກທີ່ຈະໃຊ້ຊີວິດໃນສັງຄົມສິ່ງແວດລ້ອມທີ່ດີ ເໝາະສົມກັບຕົວເອງ ປິດຮັບເລື່ອງລາວທາງໂຊຊຽລບ້າງ ແລະ ຂໍ້ສຳຄັນ ຫາກຫາທາງອອກບໍ່ໄດ້ ຄວນຮີບພົບແພດເພື່ອຮັບການປິ່ນປົວຢ່າງເໝາະສົມ

ສະແດງຄຳຄິດເຫັນ